ประวัติสมเด็จพระราเมศวร

สมเด็จพระราเมศวร

           สมเด็จพระราเมศวรทรงเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๒ แห่งกรุงศรีอยุธยา เป็น พระราชโอรสสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (พระเจ้าอู่ทอง) เสด็จพระราชสมภพ พ.ศ. ๑๘๘๒ 

           พระราชพงศาวดารระบุว่าได้ทรงครองราชย์ ๒ ครั้ง ครั้งแรกมีพระชนมายุได้ ๓๐ พรรษา คือ เมื่อพระราชบิดาคือสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ สวรรคตเมื่อ พ.ศ. ๑๙๑๒ ทรงขึ้นครองราชย์โดย ตำแหน่งองค์รัชทายาท ขณะที่ทรงดำรงตำแหน่งอุปราช๑ นั้น สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ โปรดให้ทรง ครองเมืองลพบุรี ซึ่งเป็นเมืองสำคัญของอยุธยาที่มีความเกี่ยวพันทางการเมืองอย่างมาก แต่ทรง ครองราชย์ครั้งที่ ๑ ได้เพียงปีเดียวเท่านั้น กองทัพของสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๑ (ขุนหลวงพะงั่ว) ได้ยกมาจากสุพรรณบุรี สมเด็จพระราเมศวรจึงต้องทรงมอบพระนครศรีอยุธยาให้แก่สมเด็จพระ บรมราชาธิราชที่ ๑ แล้วเสด็จกลับไปครองเมืองลพบุรีดังเดิม

           ใน พ.ศ. ๑๙๓๑ สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๑ สวรรคต พระเจ้าทองลันโอรสทรงขึ้นเป็น กษัตริย์พระองค์ใหม่ได้  ๗ วัน สมเด็จพระราเมศวรจึงยกพลจากเมืองลพบุรีเข้ากรุงศรีอยุธยา จับ พระเจ้าทองลันสำเร็จโทษ  แล้วขึ้นครองราชย์เป็นครั้งที่ ๒ ขณะพระชนมายุได้ ๔๙ พรรษา

           เมื่อสมเด็จพระราเมศวรเสด็จขึ้นครองราชย์แล้ว พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา ระบุว่าโปรดให้ยกทัพไปตีเมืองเชียงใหม่ ครั้งนั้นพระเจ้าเชียงใหม่ยอมอ่อนน้อมต่อพระองค์ หลังจาก ได้ชัยชนะแล้วได้เสด็จกลับลงมาแวะนมัสการพระพุทธชินราชที่เมืองพิษณุโลก ทรงเปลื้องเครื่องต้น ออกถวายเป็นพุทธบูชา  สมโภช ๗ วันก่อนเสด็จกลับลงมาพระนคร

         นอกจากสงครามที่เมืองเหนือแล้ว สมเด็จพระราเมศวรได้ทรงยกทัพไปปราบข้าศึกแถบหัวเมือง  ตะวันออกคือที่ชลบุรีอีกด้วย ดังที่ปรากฏความว่าเมื่อพระยากัมพูชายกทัพลงมาถึงชลบุรี กวาดต้อน 
ชายหญิงในเมืองชลบุรีและจันทบูรณ์ประมาณ ๖-๗ พันคนไปเมืองกัมพูชา สมเด็จพระราเมศวรโปรด  ให้พระยาชัยณรงค์ยกทัพไป  ทั้งสองฝ่ายรบพุ่งกันด้วยความสามารถ  กองทัพของสมเด็จพระราเมศวร
สามารถตีกัมพูชาได้  พระยากัมพูชาหลบหนีไป จับได้แต่บุตรชายของพระยากัมพูชาเท่านั้น

          พงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับวันวลิตเพิ่มเติมข้อมูลไว้ว่าสมเด็จพระราเมศวรต้องประทับอยู่ที่ ลพบุรีถึง ๑๘ ปี ซึ่งไม่ตรงกับในเอกสารฝ่ายไทย แต่ให้รายละเอียดว่าขณะที่ทรงขึ้นครองราชย์นั้น มีพระชนมายุได้ ๕๑ พรรษา ครองราชย์อยู่ ๖ ปี

           ในด้านการพระศาสนานั้น ปรากฏความในพระราชพงศาวดารว่าเสด็จออกทรงศีล ณ พระที่นั่ง มังคลาภิเษก ทอดพระเนตรเห็นพระบรมสารีริกธาตุเสด็จเป็นปาฏิหาริย์ จึงโปรดให้เจ้าพนักงานกรุย 
หมายปักไว้เป็นเครื่องหมาย แล้วทรงก่อพระมหาธาตุสูง ๑๗ วา ยอด ๓ วา ณ บริเวณนั้น โดย พระราชทานชื่อว่าวัดมหาธาตุ

           สมเด็จพระราเมศวรสวรรคตเมื่อ พ.ศ. ๑๙๓๘ ขณะพระชนมายุได้ ๕๖ พรรษา  ทรงครองราชย์ได้ ๗ ปี